Kategorie
Wykłady, Prelekcje, Prezentacje

Mniejszość niemiecka we Wrocławiu

Prof. Janusz Witt – wykład

Prof. Janusz Witt,
Filolog, germanista, redaktor prasy niemieckojęzycznej, wykładowca akademicki. Członek Międzynarodowej Rady Krzyżowa. Przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Krzyżowej. Założyciel i przewodniczący polskiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Bonhoefferowskiego. Współtwórca ustanowienia i członek zarządu Fundacji Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. Zaangażowany w dialog ekumeniczny i polsko-niemiecki. Autor publikacji w prasie polskiej i zagranicznej na temat wielokulturowości i wielokonfesyjności Wrocławia i Śląska.

Na spotkaniu Sekcji TMW „Pokolenie powojenne”, które odbyło się 30 września 2024 roku o godz. 17.00 w sali parafialnej, przy Ewangelickim Kościele Opatrzności Bożej, ul. Kazimierza Wielkiego 29, 50-077 Wrocław profesor Janusz Witt omawiał aspekty swojego udziału w powojennej historii społeczno-politycznej Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem ludności niemieckiej.

Historia mieszkańców Wrocławia, którzy czują się Niemcami, a którzy z różnych powodów pozostali po zakończeniu wojny w naszym mieście, to historia trudna, obejmująca wiele dziesiątków lat oraz różne okresy polityczne.

Przeżyłem niemiecką okupację, od roku 1951 studiowałem we Wrocławiu germanistykę i już wtedy poznawałem jeszcze świeżą historię powojennego Wrocławia – historie Niemców i Polaków mieszkających obok siebie a mówiących innymi językami.

Poznawałem te historie jeszcze lepiej, pracując jako dziennikarz w gazecie „Arbeiterstimme”, przeznaczonej dla ludności niemieckiej mieszkającej jeszcze wciąż w Polsce. Trzeba bowiem w tym miejscu zaznaczyć, że historia Niemców, którzy pozostali w naszym mieście różniła się zasadniczo od dziejów mieszkańców Śląska Opolskiego, którzy stanowili tzw. „mniejszość niemiecką”. Wrocławscy Niemcy nie mieli bowiem żadnych związków z polskością, a zatem nigdy nie byli poddawani weryfikacji narodowościowej.

W czasie mojej prelekcji poświęciłem dużo uwagi stosunkom jakie panowały we Wrocławiu miedzy tutejszymi Niemcami a nowo przybyłymi osadnikami ze Lwowa, Wilna czy z innych rejonów Polski. Spotkały się tu dwa światy z rożnymi trudnymi wojennymi doświadczeniami i trudno się dziwić, że przez kilka pierwszych lat stosunki te nie zawsze układały się dobrze.

Dużo uwagi poświęciłem powstaniu Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w naszym mieście w roku 1991.
Głównymi celami Towarzystwa były i pozostają:
– pielęgnowanie i popularyzowanie  języka niemieckiego, kultury i tradycji związanej ze Śląskiem,
– umacnianie przyjaznych stosunków miedzy ludnością polską i niemiecką,
– pomoc członkom towarzystwa.

Podkreśliłem bardzo dobrą  atmosferę ekumeniczną w naszym mieście, a szczególnie dobre kontakty miedzy parafiami niemieckojęzycznymi  -rzymsko-katolicką oraz ewangelicką.

Uczestnikom spotkania zaprezentowałem wiele zdjęć związanych z tematem prelekcji.
Janusz Witt

Kościół św. Krzysztofa uszkodzony podczas działań wojennych.

Abp Nossol, który wprowadził nabożeństwa w języku niemieckim w Kościele rzymskokatolickim.

Wrocławska ekumenia.

Nabożeństwo ekumeniczne w kościele Opatrzności Bożej.

Nowe witraże w kościele św. Krzysztofa: Dietrich Bonhoeffer, Edith Stein, Maksymilian Kolbe, Juliusz Bursche.